Qanunun dili haqqında qanun

Sabir Rüstəmxanlı

Millət vəkili

 

Ana dilimizin qorunması qayğısına qalan bir vətəndaş və Azərbaycan Dil Qurumunun başqanı olaraq hər yerdə dil məsələlərinə həssaslıqla yanaşmağa vərdiş etmişəm. Dil yanlışlıqları və ya dilimizə sayğısızlıq uzaqdan məni çağırır, rahatlığımı əlimdən alır . Sosial medianın dilinə də ciddi yanaşmalıyıq. Xarici firmaların internet üzərindən aparılan reklamları və onların guya, azərbaycanlılar adından təbliğat yazıları, dərman bazarının izahları dilimizə sayğısızlıqla doludur.
Şükür, ana dilimizin riyazi dəqiqliyə bənzər möhkəm qanunları var. Məsələn, sözün kökü və “da”, “də” şəkilçiləri ayrı vurğularla deyiləndə ayrı, bir vurğu ilə deyiləndə bitişik yazılır. Örnəyi: “Sən də (ayrı) Təbrizə getmək istəyirsən?”; Səndə (bitişik) bu günün qəzeti varmı?..”; “Bakı da (ayrı) qəhrəman şəhərdir”; “Bakıda (bitişik) qar yağmadı”. Təəssüf ki, hətta filoloqlarımızın, alimlərimizin də yazılarında bu qayda tez-tez pozulur. Nəticədə ismin adlıq halı yerlik, təsirlik hallarına çevrilir və cümlənin mənası dəyişilir.
Alış-veriş mərkəzlətinin bəzilərində (məs.”Kontinental”) mallar haqqında bilgilər yalnız xarici dillərdə verilir.
Olan tərcümələrin də bir hissəsi gülməlidir.
Öz məhsullarımızın adlarında da yanlışlıqlar çoxdur. Məsələn, şərab şüşəsinin üstündə “Qırmızı quru” sözünü oxuyanda çaşırsan. Sonra anlayırsan ki, sən demə, bunlar “turş” mənasında olan “suxoy” sözünü “quru” kimi tərcümə ediblər və “Quru şərab” kimi komik bir şey alınıb.
Bir sıra rəsmi sənədlərimizin və qanunlarımızın dili də bərbaddır. Məncə, MM-də qanunlarımızın dili haqqında da ayrıca bir Qanun qəbul edilməlidir. Milli Məclisdə ilk təşəbbüslərimdən biri bu olacaq.